Verreweg de meeste mensen worden geboren met twee werkende nieren, maar soms komt er maar één gezonde nier tot ontwikkeling. De andere ontbreekt, of wordt niet goed aangelegd. Dit noemen we een mononier. In Nederland worden jaarlijks zo'n vijftig tot tachtig kinderen geboren met één nier. Nieren bestaan beide uit een miljoen kleine filtertjes, die we meekrijgen vanaf de geboorte. Na de geboorte komen er geen filters meer bij. Onder meer ouderdom en overgewicht leiden tot slijtage van deze filters. En hoe minder er functioneren, hoe harder de anderen moeten werken. Iemand met één nier, heeft maar de helft van het aantal filters. Die doen werk voor twee.

Lang werd gedacht dat dit voor de gezondheid geen verschil maakte, maar eerder onderzoek van kindernefroloog Michiel Schreuder wees uit dat er vaker sprake is van schade aan deze nieren. Bij wie, en in welke mate is nu onderzocht. Het onderzoek laat zien dat driekwart van de gevolgde kinderen, op 18-jarige leeftijd enige vorm van nierschade heeft. Ook laten de onderzoekers zien dat overgewicht het risico op nierschade vergroot. Hoogleraar Kindernefrologie Michiel Schreuder: "Deze resultaten kunnen we gebruiken in de zorg in het ziekenhuis. We willen dat deze kinderen onder controle blijven van een kinderarts, onze resultaten onderschrijven dat." 

Overgewicht speelt een belangrijke rol

Een risicofactor die uit het onderzoek naar voren komt, is overgewicht. Bij kinderen met een mononier én overgewicht is vaker sprake van nierschade. Daarom benadrukt eerste auteur en promovendus Sander Groen in 't Woud het belang van een gezond gewicht: "Een gezond gewicht is bij iedereen, maar bij deze kinderen in het bijzonder, erg belangrijk. Dat is een extra reden om deze kinderen te blijven volgen." Een groot deel van hen wordt gezien op controle in het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis gezien, dat vooroploopt in onderzoek naar en de de zorg voor kinderen met aan aangeboren of zeldzame nieraandoening. 

Vervolgonderzoek naar oorzaken van de nierschade

Aan het onderzoek, de SOFIA-studie met gegevens uit de AGORA data- en biobank, deden ruim 900 kinderen mee. Een deel van hen ondervindt geen gevolgen, maar het is nog niet duidelijk welke factoren bijdragen aan eventuele schade. Dat willen de onderzoekers nu verder achterhalen. "We weten nog niet precies welke mechanismen bijdragen aan schade aan de nier. Als we de exacte oorzaak kennen, kunnen we op zoek naar gerichtere medicatie, en dus betere behandeling, voor deze kinderen", aldus Schreuder. "Dat betekent ook dat we op termijn misschien weten welke kinderen we vaker of juist minder vaak op controle willen zien." 

Door: Nationale Zorggids